MARKALARIN KORUNMASI HAKKINDA KANUN HÜKMÜNDE KARARNAME
KARARNAME NO: 556
KARARNAME TARİHİ: 24.06.1995
RESMİ GAZETE TARİH/SAYISI: 27.06.1995/22326
BİRİNCİ KISIM
BAŞLANGIÇ HÜKÜMLERİ
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Tanımlar Ve Korumadan Yararlanacak Kişiler
Amaç ve kapsam
Madde 1 – Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin amacı, bu Kanun Hükmünde Kararname
hükümlerine uygun olarak tescil edilen markaların korunmasını sağlamaktır.
Bu Kanun Hükmünde Kararname, markaların korunmasına ilişkin esasları, kuralları ve
şartları kapsar.
Tanımlar
Madde 2 – Bu Kanun Hükmünde Kararnamede geçen:
a) “Marka”, ortak markalar ve garanti markaları dahil ticaret markaları veya hizmet
markalarını,
b) “Paris Sözleşmesi”, Sınai Mülkiyetin Himayesine Mahsus Milletlerarası Bir İttihat İhdas
Edilmesine Dair 20 Mart 1883 Tarihli Mukavele ile Türkiye tarafından onaylanmış
değişikliklerini,
c) “Enstitü”, 544 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile kurulan Türk Patent Enstitüsü’nü,
d) “Marka Vekili”, bu Kanun Hükmünde Kararnamede belirtilen haklarla ilgili konularda,
ilgili kişileri Enstitü nezdinde temsil eden, danışmanlık yapan ve haklarının korunması için
Enstitü nezdinde gerekli girişimlerde bulunan ve işlemleri yürüten kişileri,
ifade eder.
Korumadan yararlanacak kişiler
Madde 3 – Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin öngördüğü koruma; Türkiye Cumhuriyeti
sınırları içinde ikametgahı olan veya sınai veya ticari faaliyette bulunan gerçek veya tüzel
kişilerce veya Paris Sözleşmesi yahut Dünya Ticaret Örgütü Kuruluş Anlaşması hükümleri
dahilinde başvuru hakkına sahip kişilerce elde edilir.
Bu Kanun Hükmünde Kararname kapsamına girmemekle beraber, Türkiye Cumhuriyeti
uyruğundaki kişilere kanunen veya fiilen marka koruması tanımış yabancı devletlerin gerçek
veya tüzel kişileri de karşılıklılık ilkesi uyarınca Türkiye’de marka korunmasından aynı
şekilde yararlanır.
Milletlerarası anlaşmaların öncelikle uygulanması
Madde 4 – Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına göre yürürlüğe konulmuş milletlerarası anlaşma
hükümlerinin bu Kanun Hükmünde Kararname hükümlerinden daha elverişli olması halinde,
3 üncü maddede belirtilen kişiler, elverişli hükümlerin uygulanmasını talep etme hakkına
sahiptir. İKİNCİ BÖLÜM
Markanın İçereceği İşaretler Ve Markanın Elde Edilmesi
Markanın içereceği işaretler
Madde 5 – Marka, bir teşebbüsün mal veya hizmetlerini bir başka teşebbüsün mal veya
hizmetlerinden ayırt etmeyi sağlaması koşuluyla, kişi adları dahil, özellikle sözcükler,
şekiller, harfler, sayılar (Ek ibare: 4128 – 3.11.1995) “malların biçimi veya (Değişik ibare:
5194 – 22.6.2004 /m.12) “ambalajları”” gibi çizimle görüntülenebilen veya benzer biçimde
ifade edilebilen, baskı yoluyla yayınlanabilen ve çoğaltılabilen her türlü işaretleri içerir.
Marka, mal veya ambalajı ile birlikte tescil ettirilebilir. Bu durumda mal veya ambalajın
tescili marka sahibine mal veya ambalaj için inhisari bir hak sağlamaz. (Ek cümle: 5194 –
22.6.2004 / m.12) “İnhisari hak sağlamayan bu tür unsurlar tescil belgesi üzerinde açıkça
belirtilir.”
Marka hakkının elde edilmesi
Madde 6 – Bu Kanun Hükmünde Kararname ile sağlanan marka koruması tescil yoluyla elde
edilir.
Marka tescilinde red için mutlak nedenler
Madde 7 – Aşağıda yazılı işaretler marka olarak tescil edilemez:
a) 5 inci madde kapsamına girmeyen işaretler,
b) (Değişik: 5194 – 22.6.2004 /m.13) Aynı veya aynı türdeki mal veya hizmetle ilgili olarak
tescil edilmiş veya daha önce tescil için başvurusu yapılmış bir marka ile aynı veya ayırt
edilemeyecek kadar benzer markalar,
c) Ticaret alanında cins, çeşit, (Ek ibare: 4128 – 3.11.1995 / m.5) “vasıf”, kalite, miktar, amaç,
değer, coğrafi kaynak belirten veya malların üretildiği, hizmetlerin yapıldığı zamanı gösteren
veya malların ve hizmetlerin diğer karakteristik özelliklerini belirten işaret ve adlandırmaları
münhasıran veya esas unsur olarak içeren markalar,
d) Ticaret alanında herkes tarafından kullanılan veya belirli bir meslek, sanat veya ticaret
grubuna mensup olanları ayırt etmeye yarayan işaret ve adları münhasıran veya esas unsur
olarak içeren markalar,
e) Malın özgün doğal yapısından ortaya çıkan şeklini veya bir teknik sonucu elde etmek için
zorunlu olan, kendine malın şeklini veya mala asli değerini veren şekli içeren işaretler,
f) Mal veya hizmeti niteliği, kalitesi veya üretim yeri, coğrafi kaynığı gibi konularda halkı
yanıltacak markalar,
g) Yetkili mercilerden kullanmak için izin alınmamış ve dolayısıyla Paris Sözleşmesinin 2 nci
mükerrer 6 ncı maddesine göre reddedilecek markalar,
h) Paris Sözleşmesinin 2 nci mükerrer 6 ncı maddesi kapsamı dışında kalan ancak kamuyu
ilgilendiren, tarihi, kültürel değerler bakımından halka mal olmuş ve ilgili mercilerin tescil
izni vermediği diğer armalar, amblemler veya nişanlar içeren markalar,
ı) Sahibi tarafından izin verilmeyen Paris Sözleşmesinin 1 inci mükerrer 6 ncı maddesine göre
tanınmış markalar,
j) Dini değerleri ve sembolleri içeren markalar,
k) Kamu düzenine ve genel ahlaka aykırı markalar.
(Değişik 2. fıkra: 5194 – 22.6.2004 / m.13) Bir marka tescil tarihinden önce kullanılmış ve
tescile konu mallar veya hizmetlerle ilgili olarak bu kullanım sonucu ayırt edici bir nitelik
kazanmış ise (a), (c) ve (d) bentlerine göre tescili reddedilemez.
Marka tescilinde red için nispi nedenler
Madde 8 – Tescil edilmiş veya tescil için başvuru yapılmış bir markanın sahibi tarafından
itiraz yapılması durumunda, aşağıdaki hallerde marka tescil edilemez: a) Tescil için başvurusu yapılan marka, tescil edilmiş veya tescil için daha önce başvurusu
yapılmış bir marka ile aynı ise ve aynı mal veya hizmetleri kapsıyorsa,
b) Tescil için başvurusu yapılan marka, tescil edilmiş veya tescil için daha önce başvurusu
yapılmış bir marka ile aynı veya benzer ise ve tescil edilmiş veya tescil için başvurusu
yapılmış bir markanın kapsadığı mal veya hizmetlerle aynı veya benzer ise, tescil edilmiş
veya tescil için başvurusu yapılmış markanın halk tarafından karıştırılma ihtimali varsa ve bu
karıştırılma ihtimali tescil edilmiş veya tescil için başvurusu yapılmış bir marka ile ilişkili
olduğu ihtimalini de kapsıyorsa.
Marka sahibinin ticari vekili veya temsilcisi tarafından markanın kendi adına tescili için,
marka sahibinin izni olmadan ve geçerli bir gerekçe gösterilmeden yapılan başvuru, marka
sahibinin itirazı üzerine red edilir.
Tescilsiz bir markanın veya ticaret sırasında kulanılan bir başka işaretin sahibinin itiraz etmesi
üzerine, tescili istenen marka, aşağıdaki hallerde tescil edilmez.
a) Markanın tescili için yapılan başvuru tarihinden önce veya markanın tescili için yapılan
başvuruda belirtilen rüçhan tarihinden önce bu işaret için hak elde edilmiş ise,
b) Belirtilen işaret, sahibine daha sonraki bir markanın kullanımını yasaklama hakkını
veriyorsa.
Marka, tescil edilmiş veya tescil için başvurusu daha önce yapılmış bir markanın aynı veya
benzeri olmakla birlikte, farklı mallar veya hizmetlerde kullanılabilir. Ancak, tescil edilmiş
veya tescil için başvurusu yapılmış markanın, toplumda ulaştığı tanınmışlık düzeyi nedeniyle
haksız bir yararın sağlanabileceği, markanın itibarına zarar verebileceği veya tescil için
başvurusu yapılmış markanın ayırt edici karakterini zedeleyici sonuçlar doğurabileceği
durumda, tescil edilmiş veya tescil için başvurusu daha önce yapılmış bir marka sahibinin
itirazı üzerine, farklı mal veya hizmetlerde kullanılacak olsa bile, sonraki markanın tescil
başvurusu reddedilir.
Tescil için başvurusu yapılmış markanın, başkasına ait kişi ismi, fotoğrafı, telif hakkı veya
herhangi bir sınai mülkiyet hakkını kapsaması halinde, hak sahibinin itirazı üzerine tescil
başvurusu reddedilir.
Ortak ve garanti markalarının sona ermesinden itibaren üç yıl içinde ortak marka veya garanti
markası ile aynı veya benzeri olan marka tescil başvurusu itiraz üzerine reddedilir.
Bir markanın yenilenmeme nedeniyle koruma süresinin dolmasından sonra iki yıl içerisinde
aynı veya benzer markanın, aynı veya benzer mal ve hizmetler için yapılan tescil başvurusu
itiraz üzerine reddedilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Markanın Koruma Kapsamı
Marka tescilinden doğan hakların kapsamı
Madde 9 – (Değişik: 5833 – 21.01.2009 / m. 1) Marka tescilinden doğan haklar münhasıran
marka sahibine aittir. Marka sahibi, aşağıda belirtilen fiillerin önlenmesini talep edebilir:
a) Markanın tescil kapsamına giren aynı mal ve/veya hizmetlerle ilgili olarak, tescilli
marka ile aynı olan herhangi bir işaretin kullanılması.
b) Tescilli marka ile aynı veya benzer olan ve tescilli markanın kapsadığı mal ve/veya
hizmetlerin aynı veya benzeri mal ve/veya hizmetleri kapsayan ve bu nedenle halk tarafından,
işaret ile tescilli marka arasında ilişkilendirilme ihtimali de dahil, karıştırılma ihtimali bulunan
herhangi bir işaretin kullanılması.
c) Tescilli marka ile aynı veya benzer olan ve tescilli markanın kapsamına giren mal
ve/veya hizmetlerle benzer olmayan, ancak Türkiye’de ulaştığı tanınmışlık düzeyi nedeniyle tescilli markanın itibarından dolayı haksız bir yarar elde edecek veya tescilli markanın
itibarına zarar verecek veya tescilli markanın ayırt edici karakterini zedeleyecek nitelikteki
herhangi bir işaretin kullanılması.
Aşağıda belirtilen durumlar, birinci fıkra hükmü uyarınca yasaklanabilir:
a) İşaretin mal veya ambalajı üzerine konulması.
b) İşareti taşıyan malın piyasaya sürülmesi veya bu amaçla stoklanması, teslim
edilebileceğinin teklif edilmesi veya o işaret altında hizmetlerin sunulması veya sağlanması.
c) İşareti taşıyan malın gümrük bölgesine girmesi, gümrükçe onaylanmış bir işlem
veya kullanıma tabi tutulması.
d) İşaretin, teşebbüsün iş evrakı ve reklamlarında kullanılması.
e) İşareti kullanan kişinin, işaretin kullanımına ilişkin hakkı veya meşru bir bağlantısı
olmaması koşuluyla, işaretin aynı veya benzerinin internet ortamında ticari etki yaratacak
biçimde, alan adı, yönlendirici kod, anahtar sözcük veya benzeri biçimlerde kullanılması.
Markanın sahibine sağladığı haklar, üçüncü kişilere karşı marka tescilinin yayın tarihi
itibarıyla hüküm ifade eder. Marka tescil başvurusunun bültende yayınlanmasından sonra
gerçekleşen ve marka tescilinin ilan edilmesi halinde yasaklanması söz konusu olabilecek
fiiller nedeniyle başvuru sahibi, tazminat davası açmaya yetkilidir. Mahkeme, öne sürülen
iddiaların geçerliliğine ilişkin olarak tescilin yayınlanmasından önce karar veremez.
Markanın sözlük veya başka başvuru eserlerinde yer alması
Madde 10 – Tescilli bir markanın, tescilli olduğu belirtilmeden bir sözlük, ansiklopedi veya
bir başka başvuru eserinde, jenerik ad izlenimi verecek şekilde, yayımlanması durumunda,
marka sahibinin talebi üzerine yayımcı, yayımın sonraki ilk sayısında yanlışdığı düzeltir.
Ticari vekil veya temsilci adına tescilli markanın kullanımının yasaklanması
Madde 11 – Marka sahibinin ticari vekili veya temsilcisi adına, marka sahibinin izni
alınmadan marka tescili yapılması halinde; marka sahibi kullanım için yetki vermemiş ise ve
ticari vekil veya temsilcinin haklı bir gerekçesi yoksa, marka sahibinin markasının
kullanılmasına itiraz etmek hakkı vardır.
Marka tescilinden doğan hakların kapsamında istisna
Madde 12 – Dürüstçe ve ticari veya sanayi konularıyla ilgili olarak kullanılmaları koşuluyla
üçüncü kişilerin, ad ve adresini, mal veya hizmetlerle ilgili cins, kalite, miktar, kullanım
amacı, değer, coğrafi kaynak, üretim veya sunuluş zamanı veya diğer niteliklere ilişkin
açıklamaları kullanmaları marka sahibi tarafından engellenemez.
Marka tescilinden doğan hakların tüketilmesi
Madde 13 – Tescilli bir markanın tescil kapsamındaki mal üzerine konularak marka sahibi
tarafından veya onun izni ile Türkiye’de piyasaya sunulmasından sonra, mallarla ilgili fiiller
marka tescilinden doğan hakkın kapsamı dışında kalır.
Marka sahibinin, birinci fıkra hükmüne girmesine rağmen, malın piyasaya sunulmasından
sonra, üçüncü kişiler tarafından değiştirilerek veya kötüleştirilerek ticari amaçlı
kullanmalarını önleme yetkisi vardır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Markanın Kullanılması
Markanın kullanılması
Madde 14 – Markanın, tescil tarihinden itibaren beş yıl içinde, haklı bir neden olmadan
kullanılma-ması veya bu kullanıma beş yıllık bir süre için kesintisiz ara verilmesi halinde,
marka iptal edilir.
Aşağıda belirtilen durumlar markayı kullanma kabul edilir: a) Tescilli markanın ayırt edici karakterini değiştirmeden markanın farklı unsurlarla
kullanılması,
b) Markanın yalnız ihracat amacıyla mal ya da ambalajlarında kullanılması,
c) Markanın, marka sahibinin izni ile kullanılması,
d) Markayı taşıyan malın ithalatı.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Marka Tescilinden Doğan Haklarla İlgili Hukuki İşlemler
Markanın hukuki işlemlere konu olması
Madde 15 – Tescilli bir marka, başkasına devir edilebilir, miras yolu ile intikal edebilir,
kullanma hakkı lisans konusu olabilir, rehin edilebilir. Rehin hakkı bakımından Medeni
Kanunun rehin hakkına ilişkin hükümleri uygulanır.
Tescilli bir marka üzerindeki sağalararası işlemler yazılışekle tabidir.
Markanın devri
Madde 16 – Marka, tescil edildiği mal veya hizmetlerin tümü veya bir kısmı için
devredilebilir.
Bir işletmenin aktif ve pasifleri ile birlikte devri, aksi kararlaştırılmamışsa, işletmeye ait
markaların da devrini kapsar. Bu hüküm, işletmenin devrine, sözleşmeden doğan yükümlülük
halinde uygulanır.
İkinci fıkra hükmü hariç olmak üzere, bir markanın devri, mahkeme kararının sonucu olan
devir hariç, yazılı olarak yapılır ve devir sözleşmesi taraflarca imzalanır. Aksine sözleşmeler
hükümsüzdür.
Markanın devri, mal veya hizmetlerin coğrafi kaynağı, kalitesi veya markanın kendisi ile ilgili
olarak halkı yanılgıya düşürebilecek nitelikte ise, yeni marka sahibi halkı yanılgıya
düşürmeyecek şekilde mal veya hizmetlerde marka tescilinin sınırlı bir hale getirilmesini
kabul etmediği takdirde, devir işlemi Enstitü tarafından yapılmaz.
Tescilli bir markanın devri sırasında aynı markanın veya ayırt edilemeyecek derecede
benzerinin, aynı veya halkı yanılgıya düşürecek derecede benzeri mallar veya hizmetler için
başka marka tescillerinin bulunması halinde, bu markaların da devredilmesi şarttır.
Devir, taraflardan birinin talebi üzerine, sicile kayıt edilir ve yayınlanır.
Devir, sicile kayıt edilmediği sürece, taraflar markanın tescilinden doğan yetkileri iyiniyetli
üçüncü kişilere karşı ileri süremez.
Ticari vekil veya temsilci adına tescilli markanın devri
Madde 17 – Marka sahibinin izni olmadan onun ticari vekili veya temsilcisi adına marka
tescil edilmesi halinde, ticari vekil veya temsilcinin haklı bir gerekçesi yoksa, marka sahibinin
söz konusu tescilin kendi lehine devredilmesini isteme yetkisi vardır.
Markanın teminat olarak gösterilmesi
Madde 18 – Tescilli bir marka, işletmeden bağımsız olarak, teminat olarak gösterilebilir.
Markanın teminat olarak gösterilmesi, taraflardan birinin talebi üzerine, sicile kayıt edilir ve
yayınlanır. Haciz
Madde 19 – Tescilli bir marka işletmeden bağımsız olarak, haciz edilebilir.
Haciz sicile kayıt edilir ve yayınlanır.
Lisans
Madde 20 – Tescilli bir markanın kullanım hakkı, tescil edildiği mal veya hizmetlerin bir
kısmı veya tamamı için lisans sözleşmesine konu olabilir.
Lisans şartları
Madde 21 – Lisans, inhisari lisans veya inhisari olmayan lisans şeklinde verilebilir.
Aksi sözleşmede kararlaştırılmamışsa, lisans inhisari değildir. Lisans veren markayı kendi
kullanabileceği gibi, üçüncü kişilere aynı markaya ilişkin başka lisanslar da verebilir.
İnhisari lisans söz konusu olduğu zaman, lisans veren başkasına lisans veremez ve hakkını
açıkça saklı tutmadıkça, kendisi de markayı kullanamaz.
Aksi sözleşmede kararlaştırılmamışsa lisans sahipleri, lisanstan doğan haklarını üçüncü
kişilere devredemez veya alt lisans veremez.
Aksi sözleşmede kararlaştırılmamışsa lisans hakkını alan kişi, markanın koruma süresinde
markanın kullanılmasına ilişkin her türlü tasarufta bulunabilir.
Aksi sözleşmede kararlaştırılmamışsa, inhisari lisansa sahip olan kişi, üçüncü bir kişi
tarafından marka sahibinin markadan doğan haklarına, tecavüz edilmesi durumunda, marka
sahibinin bu Kanun Hükmünde Kararname uyarınca açabileceği davaları, kendi adına açabilir.
İnhisari olmayan lisans sahiplerinin, dava açma hakları yoktur.
Altıncı fıkra hükümlerine göre, markaya tecavüz dolayısıyla dava açma hakkı olmayan bir
lisans alan, noter vasıtasıyla yapacağı bir bildirimle, gereken davayı açmasını marka
sahibinden isteyebilir. Marka sahibinin, bu talebi kabul etmemesi veya bildirimin alındığı
tarihten itibaren üç ay içinde, gerekli davanın açılmaması halinde, lisans alan yaptığı bildirimi
de ekleyerek, kendi adına dava açılabilir. Lisans alan, ciddi bir zarar tehlikesi karşısında ve
söz konusu sürenin geçmesinden önce, ihtiyati tedbire karar verilmesini mahkemeden talep
edebilir. Lisans alan, dava açtığını marka sahibine bildirir.
Marka sahibi, talimatlarıyla uygunluk içinde, lisans alan tarafından üretilen malın veya
sunulan hizmetlerin kalitesini garanti edecek önlemleri alır.
Sözleşme şartlarının lisans alan tarafından ihlali halinde, tescilli bir markadan doğan haklar,
lisans alana karşı, dava yoluyla ileri sürülebilir.
Lisans sicile kayıt edilmediği sürece, iyiniyetli üçüncü kişilere karşı ileri sürülemez.
Lisans sözleşmelerinde, bu Kanun Hükmünde Kararname ile konuya ilişkin diğer kanun,
tüzük, yönetmelik ve tebliğlere aykırı hükümler bulunamaz. Bu tür düzenlemeler lisans
tarihinden sonra yapılsa dahi, lisans sözleşmelerindeki aykırı hükümler geçersiz sayılır.
Hukuki işlemlerin başvurulara uygulanmasıMadde 22 – Devir, lisans, intikal, haciz, rehin ve marka sahibi hakkındaki değişiklikler ile
ilgili hukuki işlemler marka başvurularına da uygulanır.
(Ek fıkra: 5194 – 22.6.2004 / m.14) Bildirim adresinde bir değişiklik olması durumunda, adres
değişikliğinin yazılı olarak Enstitüye bildirilmesi zorunludur. Bu bildirimin yapılmaması
halinde, Enstitüde mevcut en son adrese yapılmış bildirimler geçerlidir.
İKİNCİ KISIM
BAŞVURU
BİRİNCİ BÖLÜM
Marka Başvurusu ve Ekleri
Başvuru şartları
Madde 23 – Bir markanın tescil edilmesi için, aşağıda belirtilen unsurlar ile başvuruda
bulunmak şarttır:
a) Şekli ve kapsamı yönetmelikte belirlenen, başvuru sahibinin kimliğine ilişkin bilgileri de
içeren başvuru dilekçesi,
b) Markanın yayına ve çoğaltmaya elverişli örneği,
c) Markanın kullanılacağı malların veya hizmetlerin listesi,
d) Başvuru ücretinin ödendiğini gösterir belge aslı,
e) Sınıf veya sınıfların ücretinin ödendiğini gösterir belge aslı,
f) Marka vekili tayin edilmiş ise vekaletname,
g) Başvuru sahibi tüzel kişi ise imza sirküleri,
h) Başvuru sahibinin ticaretle uğraştığını gösterir belge.
Bir marka tescil başvurusunun geçerliliği için, başvuru ücretinin başvuru ile birlikte ödenmesi
şarttır.
Her marka tescili için ayrı başvuru yapılması zorunludur.
Bir marka başvurusu ile birlikte veya daha sonra Ensititüye verilecek her türlü belge, bu
Kanun Hükmünde Kararnameye ilişkin yönetmelikte öngörülen hususları kapsar.
Sınıflandırma
Madde 24 – Markaların kullanılacağı mallar veya hizmetler, markaların tescili amaçları için
malların veya hizmetlerin uluslararası sınıflandırılmasına ilişkin esaslara göre sınıflandırılır.
Sınıflandırma ile ilgili ilkeler yönetmelikte belirtilir.
İKİNCİ BÖLÜM
Rüçhan Hakkı
Milletlerarası sözleşmelere dayanan başvurulardan doğan rüçhan hakları
Madde 25 – Paris Sözleşmesine dahil ülkelerden birine mensup veya bu ülkelerden birine
mensup olmamakla birlikte onlardan birinde ikametgahı veya işler durumda bir ticari
müessesesi bulunan gerçek veya tüzel kişiler, bu ülkelerin herhangi birinde yetkili mercilere
bir markanın tescili için usulüne uygun olarak yaptıkları başvuru tarihinden itibaren altı ay
süreyle aynı marka için tescil belgesi almak üzere Türkiye’de başvuru yapma konusunda
rüçhan hakkından yararlanır. Bu süre içinde kullanılmayan rüçhan hakları düşer.
Birinci fıkrada belirtilen süre içinde, rüçhan hakkına dayanılarak başvuru yapıldığı takdirde,
rüçhan hakkının doğduğu tarihten itibaren üçüncü kişiler tarafından yapılacak rüçhan hakkına
konu olan tescil başvurusunun mal veya hizmetler itibarıyla kapsamındaki başvurular ve
bunlar adına yapılacak marka tescilleri hüküm ifade etmez. Paris Sözleşmesine taraf bir ülke uyruğu olan gerçek veya tüzel kişi, Paris Sözleşmesine taraf
olmayan bir ülkede marka tescili için geçerli bir başvuru yapmışsa, bu madde hükmüne göre,
söz konusu başvurunun rüçhan hakkından yararlanır.
Sergilerde teşhir hakkından doğan rüçhan hakları
Madde 26 – Tescil başvurusundaki markanın kullanılacağı malları veya hizmetleri Türkiye’de
açılan milli ve milletlerarası sergilerde veya Paris Sözleşmesine taraf ülkelerde açılan resmi
veya resmi olarak tanınan sergilerde teşhir eden 3 üncü maddenin birinci fıkrasında yazılı
gerçek veya tüzel kişiler, sergideki teşhir tarihinden itibaren altı ay içinde Türkiye’de marka
tescil ettirmek için başvuru yapma konusunda rüçhan hakkından yararlanır.
Tescil başvurusunda belirtilen makanın kullanacağı mallar veya hizmetler, sergide görünür
şekilde resmi açılış tarihinden önce sergilenmişse rüçhan süresi, malların sergi yerine
konulduğu veya hizmetin sergilendiği tarihten itibaren başlar.
Birinci fıkrada belirtilen sergilerden Türkiye’de açılanların yetkili mercileri, tescil
başvurusundaki bir markanın kullanacağı mallarını sergide teşhir edenlere veya hizmeti
sergileyenlere, teşhir ettikleri malların çeşidini veya teşhir ettikleri hizmetlerin cinsini açıkça
belirten ve malın veya hizmetin sergide görünür şekilde sergilendiği tarihi ve resmi açılış
tarihini gösterir bir belge verir.
Yabancı ülkelerde teşhir edilen mallar veya hizmetler için, serginin açıldığı ülkenin yetkili
mercileri tarafından düzenlenen ve üçüncü fıkrada yazılı hususları içeren bir belgenin
verilmesi şarttır.
Başvurusu yapılmış veya tescil edilmiş bir markanın kullanacağı malların Türkiye’de açılan
sergilerde teşhir edilmesine ve sergi bittikten sonra ülkesine geri gönderilmesine engel
olunmaz.
Bir sergide teşhir edilmiş, tescil başvurusu bulunan veya tescilli bir markanın kullanılacağı
mallar veya hizmetler ile ilgili olarak birden çok başvuru yapılmışsa, bu durumda bu malları
veya hizmetleri ilk sergileyen kişi, aynı zamanda sergilenmesi halinde ise ilk başvuruda
bulunan kişi, rüçhan hakkından yararlanır.
Rüçhan hakkının hükmü
Madde 27 – 25 inci ve 26 ncı madde hükümlerine göre rüçhan hakkının hüküm ve sonuçları,
rüçhan hakkının talep edildiği başvurunun tarihi itibariyle doğar.
Rüçhan hakkının talep edilmesi ve belgelendirilmesi
Madde 28 – Başvuru sahibi, yararlanmak istediği rüçhan hakkını başvuru ile birlikte talep
eder. Bununla ilgili rüçhan hakkı belgesini, başvuru tarihinden itibaren üç ay içinde vermediği
takdirde rüçhan hakkından yararlanma talebi yapılmamış sayılır.
Sergi teşhir hakkına dayalı olarak alınmış bir rüçhan, 25 inci maddeye göre verilen rüçhan
süresini uzatmaz.
ÜÇÜNCÜ KISIM
TESCİL İŞLEMLERİ
BİRİNCİ BÖLÜM
Başvurunun İncelenmesi Şekli inceleme
Madde 29 – Enstitü, başvurunun 23 üncü maddede belirtilen şartlara uygunluğunu ve
herhangi bir şekli eksikliğin bulunup bulunmadığını inceler. Enstitü 23 üncü maddenin birinci
ve ikinci fıkrası hükmü uyarınca herhangi bir eksikliğin olmadığına karar verirse, marka tescil
başvurusu başvurunun Enstitüye veya onun yetkili kıldığı makama verildiği tarih, saat ve
dakika itibariyle kesinleşir.
Rüçhan hakkı talep edilmişse, Enstitü tarafından 25 inci, 26 ncı ve ve 27 nci madde
hükümlerine göre ayrıca inceleme yapılır.
Şekli eksiklerin giderilmesi
Madde 30 – Bir başvuruda, 23 üncü maddede yer alan şartların yerine getirilmediği tesbit
edilirse, Enstitü söz konusu eksiklerin yönetmelikte öngörülen süre içinde giderilmesini
başvuru sahibine bildirir.
Enstitü, 23 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen başvuru dilekçesinde
başvuru sahibinin kimliğine ilişkin bilgilerin bulunmaması veya eksik bulunması yahut (b),
(c), (d) bentlerinde belirtilen belgelerden herhangi birinin verilmemesi halinde, başvuruyu
reddeder.
Enstitü tarafından giderilmesi istenen ve 23 üncü maddenini birinci fıkrasının (e), (f), (g) ve
(h) bentleri kapsamına giren eksiklerin, yönetmelikte öngörülen süre içinde giderilmiş olması
koşuluyla, marka tescil başvurusu, başvurunun ilk yapıldığı tarih itibariyle kesinleşir.
Rüçhan hakkına ilişkin eksiklerin giderilmemesi, sadece rüçhan hakkının yitirilmesi
bakımından hüküm ifade eder.
Başvuru yapma hakkı yönünden inceleme
Madde 31 – 3 üncü madde kapasımına girmeyen gerçek veya tüzel kişilerin başvurusu
reddedilir.
Red için kesin nedenler yönünden inceleme
Madde 32 – Enstitü, başvurunun şekli yönden hiç bir eksiği bulunmadığına karar verirse,
markanın kullanılacağı ve tescil kapsamına girmesi talep edilen mallar veya hizmetlerin bir
kısmı veya tamamı itibariyle başvurunun özellikle 7 nci madde hükümleriyle uygunluğunu
inceler. Başvuru 7 nci maddeye göre, uygun görülmeyen mallar veya hizmetlerin tamamı
veya bir kısmı itibariyle reddedilir.
İKİNCİ BÖLÜM
Başvurunun Yayınlanması
Başvurunun yayınlanması
Madde 33 – Başvuru şartları eksiksiz bir şekilde yerine getirilmiş ve 29, 30, 31 ve 32 nci
madde hükümlerine göre reddedilmemiş bir marka tescil başvurusu ilgili bültende yayınlanır.
Başvurunun birinci fıkrada belirtilen madde hükümlerine göre reddedilmesine, başvuru yayınlandıktan sonra karar verilirse, başvurunun reddedildiğine ilişkin karar ayrıca yayınlanır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Üçüncü Kişilerin Görüş ve İtirazları
Üçüncü kişilerin görüşleri
Madde 34 – Marka başvurusunun yayınından sonra, herhangi bir gerçek veya tüzel kişi veya
herhangi bir grup veya hizmetleri temin edenler, üreticiler veya imalatçıları temsil eden bir organ, tacir veya tüketiceler, 7 nci maddeye göre, markanın tescil için yeterli nitelikleri
taşımadığını belirten yazılı görüşlerini Enstitüye sunabilir. Ancak bu kişiler, Enstitü nezdinde
işlemlere taraf olamaz.
İtiraz
Madde 35 – Tescil başvurusu yapılmış markanın 7 nci ve 8 inci madde hükümlerine göre
tescil edilmemesi gerektiğine ilişkin itirazlar ile başvurunun kötü niyetle yapıldığına ilişkin
itirazlar ilgili kişiler tarafından marka başvurusunun yayınından itibaren üç ay içerisinde
yapılır.
8 inci maddenin son fıkrası çerçevesinde yapılacak itiraz, ancak itiraz eden kişinin markasını
bu süre içerisinde kullanmaması halinde reddedilir.
İtirazlar yazılı ve gerekçeli olarak yapılır. Enstitü itiraz sahibinden, yönetmelikte öngörülen
sürede yerine getirilmek üzere, ek belge, kanıt ve gerekçeler isteyebilir.
Bu süre içerisinde istenilen ek belge, kanıt ve gerekçeler Ensitüye verilmediği takdirde itiraz
yapılmamış sayılır.
İtirazın incelenmesi
Madde 36 – Enstitü, itirazları incelerken gerekli gördüğü süre ve sıklıkta tarafların itiraz ve
karşı görüşlerini ilgili taraflara ilerit ve yazılı görüşlerini alır.
Enstitü gerekli görürse tarafları uzlaşmak için biraraya getirir.
Enstitü, yapılan itirazı geçerli bulmazsa reddeder. İtiraz, başvuruda kullanılacağı belirtilen
mallar veya hizmetlerden bir kısmıyla ilgili olarak geçerli bulunursa, bu mallar veya
hizmetlere ilişkin olarak kabul edilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Marka Başvurusu İle İlgili Şekli İşlemler
Yanlışlıkların düzeltilmesi
Madde 37 – Başvuru sahibinin talebi üzerine, marka başvurusunda içerik, mal veya
hizmetlerde değişiklikleri kapsamayan; başvuru sahibinin adı ve adresindeki hatalar, imla
hatalarına ilişkin yanlışlıkların düzeltilmesi, başvurunun incelenmesi işlemleri aşamasında
yapılır.
Başvurunun geri çekilmesi
Mardde 38 – Marka başvurusu, markanın tescil edilmesinden önce, başvuru sahibi tarafından
geri çekilebilir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Tescil
Tescil
Madde 39 – Bu Kanun Hükmünde Kararname ve ilgili yönetmelik hükümlerine göre
başvurusunu eksiksiz yapmış veya eksiklerini gidermiş ve süresi içerisinde hakkında itiraz
yapılmamış veya yapılan itiraz kesin olarak reddedilmiş bir başvuru, tescil edilerek sicile
kaydedilir. Başvuru sahibine “Marka Tescil Belgesi” verilir.
Sicil kaydında; marka örneği, başvuru tarihi, marka tescil numarası, markanın kullanacağ
mallar veya hizmetlerin listesi, mal veya hizmetlerin sınıf veya sınıfları, marka sahibinin ve
varsa vekilinin adı, soyadı, uyruğu, tüzel kişilerde ticaret ünvanı ve hangi ülkenin kanunlarına göre kurulu olduğu, adresi, tescil tarihi, marka ve marka hakları ile ilgili bütün değişiklikler
ve yönetmelikte öngörülen diğer hususlar yer alır.
Marka sicili alenidir. Talep edilmesi ve yönetmelikte öngörülen ücretin ödenmesi koşuluyla
sicil örneği verilir.
Sicil kaydı yapılan marka ile ilgili bilgiler yönetmelikte şekil ve şartları belirtildiği biçimde ve
ikinci fıkrada yer alan unsurları da kapsamak üzere yayınlanır.
DÖRDÜNCÜ KISIM
MARKANIN KORUMA SÜRESİ VE MARKA TESCİLİNİN YENİLENMESİ
Markanın koruma süresi
Madde 40 – Tescilli markanın koruma süresi başvuru tarihinden itibaren on yıldır. Bu süre,
onar yıllık dönemler halinde yenilenir.
Yenileme
Madde 41 – Koruma süresi sona eren marka, sahibinin veya onun yetkili kıldığı vekilin talebi
ve yönetmelikte öngörülen yenileme ücretinin ödenmesi koşuluyla yenilenir.
Enstitü, tescil süresinin dolmakta olduğunu, sürenin bitiminden önce ve yönetmelikte
öngörülen süre içinde, marka hakkı sahibine haber verir. Enstitünün bu bilgiyi vermemiş
olması, Enstitüye herhangi bir sorumluluk getirmez.
Yenileme talebinin yapılması ve yenileme ücretinin ödenmesi, koruma süresinin sona erdiği
ayın son gününden önceki altı ay içinde gerçekleştirilir. Bu sürenin kaçırılması durumunda,
yenileme talebi, ek bir ücretin ödenmesi koşuluyla, koruma süresinin sona erdiği ayın son
gününden itibaren altı aylık süre uzatımı içinde de yapılabilir.
Yenileme süresi mevcut tescilin sona erdiği gün başlar. Yenileme sicile kayıt edilir ve
yayınlanır.
Koruma süresinin bitiminden itibaren altı aylık süre içerisinde yenilenmeyen markalar
hükümsüz sayılır.
BEŞİNCİ KISIM
MARKANIN HÜKÜMSÜZLÜĞÜ VE MARKA HAKKININ SONA ERMESİ
BİRİNCİ BÖLÜM
Markanın Hükümsüzlüğü
Hükümsüzlük halleri
Madde 42 – Aşağıdaki hallerde markanın hükümsüz sayılmasına yetkili mahkeme tarafından
karar verilir:
a) 7 nci maddede sayılan haller. (Ancak 7 nci maddenin (ı) bendinde belirtilen tanınmış
markalarla ilgili davanın (Ek ibare: 4128 – 3.11.1995) ” tescil tarihinden itibaren ” 5 yıl
içerisinde açılması gerekir. Markanın tescilinde kötü niyet varsa iptal davası süreye bağlı
değildir.)
b) 8 inci maddede sayılan haller. (Ancak, 8 inci maddenin son fıkrası çerçevesinde açılan
davada önceki hak sahibi koruma süresinin bitiminden itibaren 2 yıl içerisinde markasını
kullanmamışsa bu bir hükümsüzlük nedeni sayılmaz.) c) 14 üncü maddeye aykırılık. (Ancak, 5 yılın dolması ile davanın açıldığı tarih arasında ciddi
biçimde kullanma hükümsüzlük nedeni sayılmaz. Dava açılacağı düşünülerek kullanma
gerçekleşmiş ise, mahkeme davanın açılmasından önceki üç ay içerisinde gerçekleşen
kullanmayı dikkate almaz.)
d) Marka sahibinin davranışları nedeniyle, marka mal ve hizmetler için yaygın bir ad haline
gelmiş ise,
e) Hak sahibi veya yetkili kıldığı kişi tarafından kullanım sonucunda tescil edildiği mal ve
hizmetlerin niteliği, kalitesi, üretim yeri ve coğrafi kaynağı konusunda halkta yanlış anlama
ihtimali var ise,
f) 59 uncu maddeye aykırı kullanım.
Hükümsüzlük nedenleri, markanın tescil edildiği bir kısım mal veya hizmete ilişkin
bulunuyorsa, yalnız o mal veya hizmet ile ilgili olarak kısmi hükümsüzlüğe karar verilir.
(Değişik son fıkra: 5194 – 22.6.2004 / m.15) Bir marka tescil tarihinden önce kullanılmış ve
tescile konu mallar veya hizmetlerle ilgili olarak bu kullanım sonucu ayırt edici bir nitelik
kazanmış ise 7 nci maddenin birinci fıkrasının (a), (c) ve (d) bentlerine göre tescili hükümsüz
sayılamaz.
Hükümsüzlük talebi
Madde 43 – Markanın hükümsüzlüğünü, ilgili mahkemeden, zarar gören kişiler, Cumhuriyet
savcıları veya ilgili resmi makamlar isteyebilir.
Hükümsüzlüğün etkisi
Madde 44 – Markanın hükümsüzlüğüne karar verilmesi halinde, kararın sonuçları geçmişe
etkilidir.
Marka sahibinin kötü niyetli olarak hareket etmesinden kaynaklanan, zararın giderilmesine
ilişkin tazminat talepleri saklı kalmak üzere, hükümsüzlüğün geriye dönük etkisi, aşağıdaki
durumları etkilemez:
a) Markanın hükümsüz sayılmasından önce, bir markaya tecavüz sebebiyle verilen hukuken
kesinleşmiş ve uygulanmış kararlar,
b) Markanın hükümsüzlüğüne karar verilmeden önce, yapılmış ve uygulanmış sözleşmeler.
(Ancak, hal ve şartlara göre, haklı sebepler ve hakkaniyet düşüncesi ile sözleşme uyarınca
ödenmiş bedelin kısmen veya tamamen iadesi mümkündür.)
Bir markanın hükümsüzlüğüne ilişkin kesinleşmiş karar, herkese karşı hüküm doğurur.
İKİNCİ BÖLÜM
Marka Hakkının Sona Ermesi
Sona ermenin sebepleri
Madde 45 – Marka hakkı;
a) Koruma süresinin dolması ve markanın süresi içinde yenilenmemesi,
b) Marka sahibinin marka hakkından vazgeçmesi,
nedenlerinden birinin gerçekleşmesi ile sona erer.
Marka hakkının sona ermesi, sona erme sebebinin gerçekleşmiş olduğu andan itibaren hüküm
ifade eder. Marka hakkının sona ermesi, ilgili bültende yayınlanır. Marka hakkından vazgeçme
Madde 46 – Marka sahibi, markanın kullanılacağı malların ve/veya hizmetlerin tamamından
veya bir kısmından vazgeçebilir.
Vazgeçmenin yazılı olarak Enstitü’ye bildirilmesi gerekir. Vazgeçme, Marka Siciline kayıt
tarihi itibariyle hüküm doğurur.
Marka Siciline kayıt edilmiş hakların ve lisans sahiplerinin izni olmadıkça, marka sahibi
marka hakkından vazgeçemez.
Marka üzerinde, bir üçüncü kişi tarafından hak sahipliği iddia edilmekte ise, onun izni
olmadıkça, marka hakkından vazgeçilemez..
ALTINCI KISIM
ENSTİTÜ KARARLARINA İTİRAZ
İtiraz
Madde 47 – Enstitü kararlarına karşı itiraz edilebilir.
Sonuçlanmayan kararlarla ilgili itiraz yapılabilmesi için, söz konusu karara ayrı itiraz
yapılmasına izin verilmelidir.
İtiraza yetkili kişiler
Madde 48 – Enstitü tarafından alınacak kararlardan zarar gören kişiler, kararlara karşı Enstitü
nezdinde itiraz yapabilir. Alınan kararlarla ilgili işlemlere taraf diğer kişiler doğrudan itiraz
yetkisine sahiptir.
İtiraz şekli ve zamanı
Madde 49 – İtiraz, kararın bildiriminden sonraki iki ay içerisinde yazılı olarak Enstitüye
yapılır. İtirazın değerlendirilmesi için, itiraz ücretinin itiraz sırasında ödenmesi gerekir.
Kararın bildiriminden sonraki iki ay içinde, itiraz konusunun gerekçeleri yazılı olarak verilir.
Bu süre içinde gerekçelerin verilmemesi halinde itiraz yapılmamış sayılır.
İlgili dairenin düzeltme kararı
Madde 50 – Enstitü ilgili dairesi, itirazın haklı olduğuna ve doğruluğuna ikna olursa, kararını
düzeltebilir. Bu durum, alınan kararlarla ilgili işlemlere doğrudan taraf olmayan kişilerin
itirazı halinde uygulanmaz.
Enstitünün ilgili dairesi yapılan itirazı kabul etmezse, itirazı herhangi bir yorumda
bulunmaksızın, Yeniden İnceleme ve Değerlendirme Kuruluna gönderir.
İtirazların incelenmesi
Madde 51 – İtiraz, incelenebilir nitelikte ise, Yeniden İnceleme ve Değerlendirme Kurulu,
itirazın incelenmesi işlemlerini başlatır.
Yeniden İnceleme ve Değerlendirme Kurulu, yönetmelikte öngörülen süre içinde, diğer taraf
veya makam tarafından ileri sürülen görüşler hakkında, tarafları görüşlerini bildirmeye davet
eder.
İtiraz hakkından karar
Madde 52 – İtirazın incelenmesinden sonra, Yeniden İnceleme ve Değerlendirme Kurulu,
itiraz hakkında kararını verir. Kararlara karşı dava açılması
Madde 53 – Yeniden İnceleme ve Değerlendirme Kurulunun, 47 ila 52 nci maddelerde
belirtilen itiraz işlemleri ile ilgili kesinleşen kararlarına karşı, kesinleşen kararın bildirim
tarihinden itibaren iki ay içinde, yetkili mahkemede dava açılabilir.
YEDİNCİ KISIM
GARANTİ MARKALARI VE ORTAK MARKALAR
Garanti markaları
Madde 54 – Garanti markası, markasahibinin kontrolü altında birçok işletme tarafından o
işletmelerin ortak özelliklerini, üretim usullerini, coğrafi menşelerini ve kalitesini garanti
etmeye yarayan işarettir.
Garanti markasının marka sahibinin veya marka sahibine iktisaden bağlı olan bir işletmenin
mal veya hizmetlerinde kullanılması yasaktır.
Ortak marka
Madde 55 – Ortak marka, üretim veya ticaret veya hizmet işletmelerinden oluşan bir grup
tarafından kullanılan işarettir.
Ortak marka gruptaki işletmelerin mal veya hizmetlerini diğer işletmelerin mal veya
hizmetlerinden ayırt etmeye yarar.
Garanti markası veya ortak marka teknik yönetmeliği
Madde 56 – Bir garanti markasının veya ortak markanın tescili için başvuru ile birlikte
markanın kullanılma usul ve şeklini gösterir bir teknik yönetmeliğin verilmesi zorunludur.
Garanti markası teknik yönetmeliği markanın garanti edilen mal veya hizmetlerin ortak
özellikleri hakkında hükümler içerir ve markanın kullanılmasının kontrolunun yapılma
şekillerini ve gerektiğinde uygulanacak cezaları öngörür.
Ortak marka teknik yönetmeliğinde, ortak markayı kullanmaya yetkili olan işletmeler
belirtilir. Ortak markanın tescili için ortak marka sahipleri birlikte hareket eder.
Ortak markanın yenilenmesi için ortaklardan birinin başvurması yeterlidir.
Teknik yönetmeliğin değiştirilmesi
Madde 57 – Teknik yönetmelikte yapılacak değişiklikler Enstitü tarafından onaylanmadıkça
uygulanamaz.
Teknik yönetmelikte yapılması istenilen değişiklikler, 56 ncı maddenin ikinci ve üçüncü
fıkralarına veya kamu düzenine ve genel ahlaka aykırı olması halinde, Enstitü tarafından
değişiklik talebi reddedilir.
Kanun hükmünde kararnameye aykırı teknik yönetmelik
Madde 58 – Teknik yönetmelik, 56 ncı maddede öngörülen şartları içermediği takdirde,
teknik yönetmelite gerekli değişiklikleri yapması, Enstitü tarafından marka sahibine bildirilir.
Marka sahibi bildirim tarihinden itibaren altı ay içinde gerekli değişiklikleri yapmaz ve teknik
yönetmeliği düzeltmez ise, garanti markası veya ortak markanın tescili talebi reddedilir.
Teknik yönetmeliğe aykırı kullanma
Madde 59 – Marka sahibi, garanti markasının veya ortak markanın belirli bir sürede teknik
yönetmeliğe aykırı olarak kullanmasına göz yumar ve taraflardan birinin başvurusu üzerine mahkemece tanınacak süre içinde, söz konusu aykırı kullanım düzeltilmediği takdirde, marka,
tanınan süre sonunda mahkem tarafından iptal edilir.
Devir ve lisans
Madde 60 – Garanti markasının veya ortak markanın devri veya bir ortak markada lisans
verilmesi, Marka Siciline kayıt halinde geçerlidir.
SEKİZİNCİ KISIM
MARKA HAKKINA TECAVÜZ DURUMLARI
Marka hakkına tecavüz sayılan fiiller
Madde 61 – (Değişik: 5833 – 21.01.2009 / m. 2) Aşağıda sayılan fiiller marka hakkına
tecavüz sayılır:
a) Marka sahibinin izni olmaksızın, markayı 9 uncu maddede belirtilen biçimlerde
kullanmak.
b) Marka sahibinin izni olmaksızın, markayı veya ayırt edilmeyecek derecede
benzerini kullanmak suretiyle markayı taklit etmek.
c) Markayı veya ayırt edilmeyecek derecede benzerini kullanmak suretiyle markanın
taklit edildiğini bildiği veya bilmesi gerektiği halde tecavüz yoluyla kullanılan markayı
taşıyan ürünleri satmak, dağıtmak veya bir başka şekilde ticaret alanına çıkarmak veya bu
amaçlar için gümrük bölgesine yerleştirmek, gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma
tabi tutmak veya ticari amaçla elde bulundurmak.
d) Marka sahibi tarafından lisans yoluyla verilmiş hakları izinsiz genişletmek veya bu
hakları üçüncü kişilere devretmek.”
Madde 61/A – (Değişik: 5833 – 21.01.2009 / m. 3) Başkasına ait marka hakkına iktibas veya
iltibas suretiyle tecavüz ederek mal veya hizmet üreten, satışa arz eden veya satan kişi bir
yıldan üç yıla kadar hapis ve yirmibin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.
Marka koruması olan eşya veya ambalajı üzerine konulmuş marka koruması olduğunu
belirten işareti yetkisi olmadan kaldıran kişi hakkında bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beşbin
güne kadar adli para cezasına hükmolunur.
Yetkisi olmadığı halde başkasına ait marka hakkı üzerinde satmak, devretmek,
kiralamak veya rehnetmek suretiyle tasarrufta bulunan kişi iki yıldan dört yıla kadar hapis ve
beşbin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.
Yukarıdaki fıkralarda tanımlanan suçların bir tüzel kişinin faaliyeti çerçevesinde
işlenmesi halinde ayrıca bunlara özgü güvenlik tedbirlerine hükmolunur.
Yukarıdaki fıkralarda tanımlanan suçlardan dolayı cezaya hükmedebilmek için
markanın Türkiye’de tescilli olmasışarttır.
Yukarıdaki fıkralarda tanımlanan suçların soruşturulması ve kovuşturulması şikayete
bağlıdır.
Üzerinde başkasının hak sahibi olduğu marka taklit edilerek üretilmiş malı satışa arz
eden veya satan kişinin bu malı nereden temin ettiğini bildirmesi ve bu suretle üretenlerin
ortaya çıkarılmasını ve üretilmiş mallara elkonulmasını sağlaması halinde hakkında cezaya
hükmolunmaz.”
Marka sahibinin talepleri
Madde 62 – Marka hakkı tecavüze uğrayan marka sahibi, mahkemeden, aşağıdaki taleplerde
bulunabilir:
a) Marka hakkına tecavüz fiillerinin durdurulması,
b) Tecavüzün giderilmesi ve maddi ve manevi zararın tazmini,
c) (Değişik: 4128 – 3.11.1995 / m.5) Marka hakkına tecavüz dolayısı ile üretilmesi veya
kullanılması cezayı gerektiren eşya ile bu eşyaları üretmeye yarayan araç, cihaz, makine gibi
vasıtalara el koyulması talebi
d) (c) bendi uyarınca el konulan ürünler üzerinde kendisine mülkiyet hakkının tanınması, (Bu
durumda, söz konusu ürünlerin değeri, tazminat miktarından düşülür. Bu değer, kabul edilen
tazminatı aştığı zaman, marka sahibinin fazlayı karşı tarafa ödemesi gerekir.) e) (Değişik: 4128 – 3.11.1995 / m.5) Marka hakkına tecavüzün devamını önlemek üzere
tedbirlerin alınması, özellikle bu maddenin (c) bendine göre el koyulan ürünlerin ve araçların
üzerlerindeki markaların silinmesi veya marka hakkına tecavüzün önlenmesi için kaçınılmaz
ise imhası talebi ,
f) Marka hakkına tecavüz eden kişi aleyhine verilen mahkeme kararının, masrafları tecavüz
eden tarafından karşılanarak, ilgililere tebliğ edilmesi ve kamuya yayın yoluyla duyurulması.
Hukuk davalarında yetkili mahkeme
Madde 63 – Marka sahibi tarafından, üçüncü kişiler aleyhine açılacak hukuk davalarında
yetkili mahkeme, davacının ikametgahının olduğu veya suçun işlendiği veya tecavüz fiilinin
etkilerinin görüldüğü yerdeki mahkemedir.
Davacının Türkiye’de ikamet etmemesi halinde, yetkili mahkeme, sicilde kayıtlı vekilin iş
yerinin bulunduğu yerdeki ve eğer vekillik kaydı silinmiş ise, Enstitünün merkezinin
bulunduğu yerdeki mahkemedir.
Üçüncü kişiler tarafından marka başvurusu veya marka sahibi aleyhine açılacak davalarda
yetkili mahkeme, davalının ikametgahının bulunduğu yerdeki mahkemedir. Marka başvurusu
veya marka sahibinin Türkiye’de ikamet etmemesi halinde, ikinci fıkra hükmü uygulanır.
Birden fazla mahkemenin yetkili olduğu durumda, yetkili mahkeme, ilk davanın açıldığı
mahkemedir.
Tazminat
Madde 64 – Marka sahibinin izni olmaksızın, marka taklit edilerek üretilen ürünü üreten,
satan, dağıtan veya başka bir şekilde ticaret alanına çıkaran veya bu amaçlar için ithal eden
veya ticari amaçla elde bulunduran kişi, hukuka aykırılığı gidermek ve sebep olduğu zararı
tazmin etmekle yükümlüdür.
Taklit markayı herhangi bir şekilde kullanmakta olan kişi, marka sahibinin markanın
varlığından ve tecavüzden kendisini haberder etmesi ve tecavüzü durdurmasını talep etmesi
halinde veya kullanmanın kusurlu bir davranış teşkil etmesi halinde, sebep olduğu zararı
tazmin etmekle yükümlüdür.
Tecavüzü kanıtlayan belgeler
Madde 65 – Marka sahibi, markanın kendi izni olmaksızın taklit edilerek kullanılması
sonucunda uğramış olduğu zarar miktarının belirlenmesi için tazminat yükümlüsünden
markanın kullanılması ile ilgili belgeleri vermesini talep edebilir.
Yoksun kalınan kazanç
Madde 66 – Marka sahibinin uğradığı zarar, sadece fiili kaybın değerini değil, ayrıca marka
hakkına tecavüz dolayısıyla yoksun kalınan kazancı da kapsar.
Yoksun kalınan kazanç, zarar gören marka sahibinin seçimine bağlı olarak, aşağıdaki
değerlendirme usullerinden birine göre hesap edilir:
a) Marka hakkına tecavüz edenin rekabeti olmasaydı, marka sahibinin markanın kullanması
ile elde edebileceği muhtemel gelire göre,
b) Marka hakkına tecavüz edenin, markayı kullanmak yoluyla elde ettiği kazanca göre,
c) Marka hakkına tecavüz edenin, markayı bir lisans anlaşması ile hukuka uygun şekilde
kullanmış olması halinde ödemesi gereken lisans bedeline göre.
Yoksun kalınan kazancın hesaplanmasında, özellikle markanın ekonomik önemi, marka
hakkına tecavüz edildiği anda geçerlilik süresi ve tecavüz sırasında markaya ilişkin lisansların
sayısı ve çeşidi gibi etkenler gözönünde tutulur. Yoksun kalınan kazancın artırımı
Madde 67 – Marka üzerinde tasarruf yetkisi olan kişi, yoksun kalınan kazancın
hesaplanmasında, 66 ncı maddenin ikinci fıkrasının (a) veya (b) veya (c) bendlerinde
belirtilen değerlendirme usullerinden birini seçmişse; mahkeme, ürünün satışında markanın
ekonomik bakımdan önemli bir katkısının bulunduğu kanaatına vardığı takdirde, kazancın
hesaplanmasında makul bir payın daha eklenmesine karar verir.
Markanın ilgili ürüne ekonomik bakımdan önemli bir katkısının olduğunun kabul edilebilmesi
için, ilgili ürüne olan talebin oluşmasında markanın belirleyici etken olduğunun anlaşılmış
olması gerekir.
Markanın itibarı
Madde 68 – Marka hakkına tecavüz eden tarafından markanın kötü veya uygun olmayan bir
şekilde kullanılması sonucunda, markanın itibarı zarara uğrarsa, marka sahibi, bu nedenle,
ayrıca tazminat isteyebilir.
Dava açılamayacak kişiler
Madde 69 – Marka sahibi, sebep olduğu zarardan dolayı marka sahibine tazminat ödemiş olan
kişi tarafından piyasaya sürülmüş ürünleri kullanan kişilere karşı, Kanun Hükmünde
Kararnamenin bu bölümünde yer alan davaları açamaz.
Zamanaşımı
Madde 70 – Marka hakkına tecavüzden doğan özel hukuka ilişkin taleplerde, zamanaşımı
süresi için, Borçlar Kanununun zamanaşımına ilişkin hükümleri uygulanır.
Görevli ve yetkili mahkeme
Madde 71 – (Değişik: 5194 – 22.6.2004 / m.17) Bu Kanun Hükmünde Kararnamede
öngörülen davalarda, görevli mahkeme ihtisas mahkemeleridir. Bu mahkemeler tek hakimli
olarak görev yaparlar. Asliye hukuk ve asliye ceza mahkemelerinden hangilerinin ihtisas
mahkemesi olarak görevlendirileceği ve bu mahkemelerin yargı çevresini, Adalet
Bakanlığının teklifi üzerine Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu belirler.
Enstitünün bu Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine göre aldığı bütün kararlara karşı
açılacak davalarda ve Enstitünün kararlarından zarar gören üçüncü kişilerin Enstitü aleyhine
açacakları davalarda görevli ve yetkili mahkeme, bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen
mahkemelerden Ankara ihtisas mahkemeleridir.
Hükmün ilanı
Madde 72 – Dava sonucunda haklı çıkan taraf, haklı bir sebebin veya menfaatının bulunması
halinde, masrafları karşı tarafa ait olmak üzere kesinleşmiş kararın günlük gazete veya benzeri
vasıtalarla tamamen veya özet olarak ilan edilmesini talep etmek hakkına sahiptir.
İlanın şekli ve kapsamı kararda tesbit edilir. İlan hakkı, kararın kesinleşmesinden sonra üç ay
içinde talep edilmezse düşer.
Lisans alanın dava açması ve şartları
Madde 73 – Aksi sözleşmede kararlaştırılmamışsa, inhisari lisansa sahip olan kişi, üçüncü bir
kişi tarafından marka sahibinin marka hakkına tecavüz edilmesi durumunda, marka sahibinin
bu Kanun Hükmünde Kararname uyarınca açabileceği davaları, kendi adına açabilir. İnhisari
olmayan lisans sahibi olanların, dava açma hakları yoktur. Birinci fıkra uyarınca, marka hakkına tecavüz dolayısıyla dava açma hakkı olmayan bir lisans
alan, noter vasıtasıyla yapacağı bir bildirimle, gereken davayı açmasını marka sahibinden
isteyebilir.
Marka sahibinin, yukarıdaki fıkrada belintilen talebi kabul etmemesi veya bildirimin alındığı
tarihten itibaren üç ay içinde gerekli davanın açılmaması halinde, lisans alan yaptığı bildirimi
de ekleyerek, kendi adına dava açabilir.
Lisans alan, ciddi bir zarar tehlikesi karşısında ve söz konusu sürenin geçmesinden önce,
ihtiyati tedbire karar verilmesini mahkemeden talep edebilir.
Üçüncü fıkra uyarınca dava açan lisans alanın, dava açtığını marka sahibine bildirmesi
gerekir.
Marka hakkına tecavüzün mevcut olmadığı hakkında dava ve şartları
Madde 74 – Menfaatı olan herkes, marka sahibine karşı dava açarak, fiillerinin marka hakkına
tecavüz teşkil etmediğine karar verilmesini talep edebilir.
Birinci fıkrada belirtilen davanın açılmasından önce, kendisinin Türkiye’de giriştiği veya
girişeceği sınai faaliyeti sonucu üretilen ürünlerde kullanacağı markanın, başkasına ait bir
marka hakkına tecavüz teşkil edip etmediği hakkında, marka sahibinden görüşlerini
bildirmesini noter aracılığı ile talep eder.
Bu talebin marka sahibine tebliğinden itibaren bir ay içinde marka sahibinin cevap vermemesi
veya verilen cevabın menfaat sahibi kişi tarafından kabul edilmemesi halinde, menfaat sahibi
birinci fıkraya göre dava açar.
Birinci fıkrada belirtilen dava, marka hakkına tecavüzden dolayı kendisine karşı dava açılmış
bir kişi tarafından açılamaz.
Dava, marka üzerinde hak sahibi bulunan ve Marka Siciline kayıt edilmiş olan, bütün hak
sahiplerine tebliğ edilir.
Bu maddede belirlenen dava, markanın hükümsüzlüğü davasıyla birlikte de açılabilir.
Delillerin tesbiti (*)
Madde 75 – Marka hakkına tecavüzü ileri sürmeye yetkili olan kişi, bu haklara tecavüz
sayılabilecek olayların tesbitini mahkemeden isteyebilir.
_____
(*) Madde 75 in “Delillerin Tesbiti Davası” şeklindeki kenar başlığı, 26.6.2004 tarih ve 25504
sayılı R.G.’de yayımlanan, 22.6.2004 tarih ve 5194 sayılı Kanunun 18. maddesi hükmü
gereğince değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
_____
İhtiyati tedbir talebi
Madde 76 – Bu Kanun Hükmünde Kararnamede öngörülen türde dava açan veya açacak olan
kişiler, dava konusu markanın kendi marka haklarına tecavüz teşkil edecek şekilde Türkiye’de
kullanılmakta olduğunu veya kullanılması için ciddi ve etkin çalışmalar yapıldığını ispat
etmek şartıyla, davanın etkinliğini temin etmek üzere, ihtiyati tedbire karar verilmesini talep
edebilir.
İhtiyati tedbir talebi, dava açılmadan önce veya dava ile birlikte veya daha sonra yapılabilir.
İhtiyati tedbir talebi, davadan ayrı olarak incelenir.
İhtiyati tedbirin niteliği Madde 77 – İhtiyate tedbirler, verilecek hükmün etkinliğini tamamen sağlayacak nitelikte
olmalı ve özellikle aşağıda belirtilen tedbirleri kapsamalıdır:
a) Davacının marka hakkına tecavüz teşkil eden fiillerin durdurulması,
b) Marka hakkına tecavüz edilerek üretilen veya ithal edilen şeylere Türkiye sınırları içinde
veya gümrük ve serbest liman veya bölge gibi olanlar dahil, bulundukları her yerde el
konulması ve bunların saklanması,
c) Herhangi bir zararın tazmini bakımından teminat verilmesi.
Hukuk usulü muhakemeleri kanunu hükümlerinin uygulanması
Madde 78 – (Değişik ibare: 5194 – 22.6.2004 / m.18) “Tesbit talepleri” ve ihtiyati tedbirlerle
ilgili diğer hususlarda Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu hükümleri uygulanır.
Gümrüklerde el koyma
Madde 79 – Hak sahibinin yetkilerine tecavüz oluşturması nedeniyle cezayı gerektiren taklit
markalı mallara, ithalat veya ihracaat sırasında hak sahibinin talebi üzerine, gümrük idareleri
tarafından ihtiyati tedbir niteliğinden el konulabilir.
El koyma ile ilgili uygulama bu konuda çıkarılacak mevzuatta düzenlenir.
Gümrük İdarelerindeki tedbir, el koyma kararının tebliğinden itibaren on gün içinde esas
hakkında ihtisas mahkemesinde dava açılmaz veya mahkemeden tedbir niteliğinde karar
alınmazsa idarenin el koyma kararı ortadan kalkar.
DOKUZUNCU KISIM
İŞLEM YETKİSİ OLAN KİŞİLER VE MARKA VEKİLLERİ
İşlem yetkisi olan kişiler
Madde 80 – Aşağıda belirtilen kişiler marka konuları ile ilgili olarak Enstitü nezdinde işlem
yapabilir:
a) Gerçek veya tüzel kişiler. Tüzel kişiler, yetkili organları tarafından tayin edilen kişi veya
kişilerce temsil edilir.
b) Marka vekilleri.
İkametgahı yurt dışında bulunan kişiler ancak marka vekilleri vasıtasıyla temsil edilir.
Marka vekili tayin edilmesi halinde, tüm işlemler marka vekili vasıtasıyla yapılır. Marka
vekiline yapılan tebligat asile yapılmış sayılır.
ONUNCU KISIM
ÜCRETLERİN ÖDENMESİ VE HUKUKİ SONUÇLARI
Ücretlerin ödeme süreleri ve sonuçları
Madde 81 – Yönetmelikte öngörülen marka başvurusu ve tescil edilmiş bir marka ile ilgili
ücretler, başvuru sahibi veya marka sahibi veya varsa sicilde kayıtlı vekili tarafından ödenir.
Bir markanın tescil edilmesi ile ilgili işlemler için ödenmesi gereken ücretin, bu Kanun
Hükmünde Kararnamede belirtilen süreler içinde ödenmemesi halinde, marka başvurusu geri
çekilmiş kabul edilir.
ONBİRİNCİ KISIM
SON HÜKÜMLER
Yürürlükten kaldırılan hükümler Madde 82 – 3.3.1965 tarihli ve (Değişik ibare : 4128 – 3.11.1995 / m.5) “551 sayılı Markalar
Kanunu” maddeleri yürürlükten kaldırılmıştır.
GEÇİCİ HÜKÜMLER
Geçici Madde 1 – Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin yürürlüğe girdiği tarihten önce
yapılmış marka başvuruları hakkında, başvuru tarihindeki Kanun Hükümleri uygulanır.
Bu Kanun Hükmünde Kararname yürürlüğe girdiği tarihten önce yapılmış ve sicile
kaydedilmiş devir, intikal ve lisans işlemlerinden dolayı kazanılmış haklar saklı kalmak üzere,
bu çeşit işlemlerde meydana gelecek değişiklikler için bu Kanun Hükmünde Kararname
hükümleri uygulanır.
Geçici Madde 2 – Hizmet markalarını fiilen kullananlar, bu Kanun Hükmünde Kararnamenin
yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç oniki ay içinde, söz konusu hizmet markasını
kullandıklarını kanıtlayacak resmi belgeleri de eklemek suretiyle hizmet markasının tescilini
talep edebilecektir.
Enstitü, oniki aylık süre dolduktan sonra, hizmet markası sahiplerinin taleplerini ilk kullanım
tarihlerini de dikkate alarak değerlendirir.
Geçici Madde 3 – Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin uygulanması bakımından, ihtisas
mahkemeleri kuruluncaya kadar, asliye ticaret ve asliye ceza mahkemelerinin hangilerinin
ihtisas mahkemesi olarak görevlendirileceği ve bu mahkemelerin yargı çevresi Adalet
Bakanlığının teklifi üzerine Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu tarafından belirlenir.
Yürürlük
Madde 83 – Bu Kanun Hükmünde Kararname yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 84 – Bu Kanun Hükmünde Kararname hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
